Monday, 11 May 2020

KI Lansa Matadalan Reportajen Covid-19

(Grace Media), Dili- Konsellu Imprensa (KI), Asosiasaun Jornalista Timor-Lorosa’e (AJTL), Timor-Leste Press Union (TLPU) serbisu hamutuk ho UNDP kria matadalan reportajen média no jornalista kona-ba propagasaun Covid-19. 
 
Tuir Prezidente KI, Virgilio Guterres katak, objetivu husi matadalan ne'e atu ajuda média no jornalista sira halo reportajen ba Covid-19 foti valor no prinsípiu sira ne’ebé kódigu étika jornalísta opta.

"Ezemplu husi matadalan mak hanesan notísia tenke cover both sides no jornalista tenke halo verifikasaun ba informasaun hotu-hotu no nia fonte sira antes publika", dehan Prezidente, liuhusi konferensia imprensa iha salaun KI, Quintal-Boot-Dili, segunda, (11/05/2020).

tan ne'e, nia husu ba jornalista no meiu komunikasaun hotu-hotu atu hala’o ninia papél informativu no edukativu ho lolos hodi labele produs no publika notísia sira ne’ebé nia konteúdu sensasionál no hamosu pániku iha sosiedade nia leet.

Nia subliña tan, jornalista no média iha atu ajuda redus pániku, la’os atu aumenta situasaun sai pániku-liu tan. Tanba ne’e jornalista no média tenke hadok-an husi notísia sensasionál no espekulativu.

Tan ne’e, notísia ka reportajen hotu-hotu tenke la’o tuir buat hirak tuir mai ne’e;
 
1  1. Labele publika liafuan sira ne’ebé sensasion’al no liafuan sira ne’ebé kontein ho estigmasaun.

2   2. Evita halo espekulasaun ba senáriu ne’ebé laiha báze siéntifika ka irasionál no hatudu situasaun aat-liu iha period propagasaun Covid-19.

3   3. Dirije sidadaun sira atu asesuba fontes informasaun ofisiál sira, hanesan sentru integradu jestaun krize no seluk tan.

4   4. Konfirma no verifika informasaun hotu-hotu ne’ebé espalla iha média sosiál sira antes uza nu’udar informasaun adisíonál ba notísia ida.

5   5. Labele fahe tutan (share) informasaun sira espalla iha média sosiál ne’ebé nia konteúdu halo públiku pániku no tauk.

6   6. Fahe no esplika termu sira médiku nian ne’ebé iha relasaun ho Covid-19, nune’e bele ajuda sidadaun sira atu prevene moras aat ne’e.

7   7. Halo peskiza no inklui dadus sira iha notísia no tenke entrevista péritu sira atu fó sira nia perspetiva kona-ba perigu husi Covid-19.

8  8. Labele publika pasiente pozitivu Covid-19 nia identidad, tantu nia naran, hela fatin ka serbisu fatin. Karik tanba ezijensia husi objetivu notísia, hetan sasin ruma husi ema infetadu hodi hasa’e públiku nia korajen, tenke iha konsentimentu livre husi fontes (ema infetadu) refere.**

Reportajen: Raimundo S. Fraga