Friday, 4 October 2019

Filmmaker Internasionál, Alrick Sujere Timor Oan Dezenvolve Film

(Grace Média), Dili-Filmmaker Internasionál, Alrick Brown husu, Timor oan sira atu dezenvolve film iha Timor-Leste tanba film hanesan média komunikasaun ho karakter audio visual ne’e bé fó mensajen edukativu, animativu no informativu ba ema hotu.

“Timor-Leste tenki hahu dezenvolve film tanba Timor-Leste iha faze dezenvolvimentu”, dehan Filmmaker, Alrick wainhira sai oradór ba workshop Dili Internasional Film Festival (DIFF) iha salaun Fundasaun Orienta, Sexta (04/10/2019).

Filmmaker internasionál nudar mós Dosente Filmmaker iha Universidade Washington Amerikanu haktuir, Timor Leste nasaun ne’ebé foun no foin dezenvolve  -an, tenki dezevolve filme no treina beibeik atu nune’e bele sai filmmaker di’ak iha futuru hanesan oinsá halo script, oinsá sai actor, oinsá halo acting no seluk tan.

“Tenki komesa treina actor, no filmmakers para bele hadia. Ita boot sira hakarak sai filmmaker, ita boot sira tenki estuda, nune’e bele hatene kona-ba acting para depois bele komunika ho autor hodi konta istoria”, Dosente filmmaker ne’e enkoraja.

Filmmaker ne’e sublina, halo film tenki prepara script  ka textu. No ita tenki hatene saida mak iha textu ne’e, signifika ita halo film la’os konta saida mak hakerek iha textu laran, maibé ita konta saida mak iha textu ne’e nia kotuk.

Ne’e atu esplika katak, saida mak iha textu ne’e nia laran ita haree ne’e la’os film, maibé saida mak iha textu ne’e nia laran ita laharee ida ne’e mak filme. No bainhira halo film ida, tenki koñese no hatene ekipamentus sira ne’ebé uza hodi halo film.
 
Nune’e mós Eis Primeiru Ministru, Rui Maria de Araujo mós husu  ba Timor oan sira tenki halo film tanba film mós kontribui ba Timot-Leste nia luta ba independensia exemplu film 12 Novembru 1991.

“Hau sente katak film masakre 12 Novembru muda kompletamente rumo istoria Timor-Leste nian. Mundu tomak haree saida mak realmente akontese iha Timor-Leste iha tempu ne’ebá. Ida ne’e mak poder, forsa film. Hau nia mensajen ba joven sira, ita boot sira bele sai realizadór filmmaker di’ak iha Timor Leste”, Rui sujere.*

Reportajen: Raimundo S. Fraga/Nelson Ximenes