Thursday, 15 August 2019

Konsulta Popular 30 Agustu Hakotu Okupasaun llegal Indonesia


(Grace Mídia), Díli-Loron 30 fulan Agustu tinan 1999 konsulta popular mak hakotu okupasaun illegal Indonesia iha Timor Leste no tinan ne’e povu Timor Leste sei komemora ba dala 20 nu’udar loron haksolok ba forsa popular ho korajen no determinasaun mak povu halo ona.
 
Tuir Diretor Asia Justice and Right (AJAR), José Luis de Oliveira, sente kontenti ba komemora loron importante ne’e, tanba loron ne’e mak deteremina solusaun ba  problema durante tinan 24 okupasaun Indonesia iha Timor Leste.

“Selebra tinan rua nulu tempu ida ne’ebé naton, ita atu refleta, kuase maioria populasaun timorense hakat ba urna hodi vota hili otonomia hodi hakarak ukun rasik-an ka moris mesak. Tinan 20 ona, povu hotu atu selebra hodi haree ita nia independensia to’o ne’ebé ona, ita bele konsolida”, dehan Diretor ba jornalista Grace Media iha nia knar fatin Farol-Dili foin lalais ne’e.

Maske Timor Leste hetan ukun-an ona, nia dehan, maibé povu barak seidauk sente dezenvolvimentu iha rai laran tanba dezenvolvimentu ema balun de’it mak goza indepensia ne’e, ema barak mak seidauk goja. Politiku sira uluk, iha solidaridade forte no unidade nasional forte, depois tinan rua nulu sentimento ida ne’e no valor ida ne’e mihis.

“Ba povu tomak katak ita tenke akonsolida ita nia poder ne’ebé uluk determina tebes destinu nasaun nian, agora ita tenke konsolida nafatin ita nia poder hodi nune’e desenvolvimento ne’ebé la’o, tenke benefisiu duni ba povu”, Diretor husu.

Atu asegura soberana Timor Leste, povu tenke brani atu asegura nia poder soberania, tanba poder soberania ne’e iha povu tanba ne’e povu labele nonok de’it, povu labele pasivu de’it, maibé tenke ko’alia no kritika governante sira.
 
 Iha sorin seluk Komunidade Paulo Bento Belo katak, nu’udar timoroan tenke halo refleksaun ba komemorasaun konsuta popular 30 Agustu ba dala XX ne’e, tanba loron ne’e importante ba timoroan nia independensia.

“Husu ba sidadun timoroan hotu halo refleksaun, liliu ba juventude, ita tenke respeitu ba dignidade humanu, atu nune’e 30 Agustu, ita komemora ne’e, sai loron importante nasional ba povu no nasaun ida ne’e”, Paulo sujere.

Hanesan komunidade nia sentiment katak, durante tinan kotuk 1999, akontesimentu ne’ebé akontese ema barak mak hetan terus no sofrimento kona-ba 30 Agustu, nia resultado fakar ran no mate, ohin loron ita sai livre no sai ukun-an tanba ne’e husu ba povu ba juventude hotu nia partisipasaun iha desenvolvimento nasional, labele violensia, maibé kria pas no dame.*

Reportajen: Macelinho Fernandes/ Nelson Ximenes