Wednesday, 10 April 2019

RHTO LUTA BA DEFENDE SOSIEDADE INKLUZAUN

(Grace Media), Dili-Ra’es Hadomi Timor Oan (RHTO) hanesan Organizasaun Naun Governamental (ONG), hari’i iha tinan 2006 hakarak luta hodi defende sosiedade inkluzaun bazeia ba Ojektivu Dezenvolvimentu Sustentavel (ODS) katak, labele husik ema ida hela iha kotuk.

Tuir Diretor Ra’es Hadomi Timor Oan (RHTO), João Zito dos Santos katak, RHTO eziste objetivu ida oinsa atu tau matan ba ema ho defisiensia tanba konstituasaun RDTL iha artigo 21 hateten sidadaun ne’ebé defisiensia iha direitu hanesan mós sidadaun sira seluk. 

“Organizasaun Ra’es Hadomi Timor Oan (RHTO) hamutuk ho parseiro sira luta makas hodi defende sosiedade inklusivu, labele halo separasaun ba kondisaun fiziku no mental”, dehan Diretor RHTO ba jornalista Grace Media iha nia knar fatin, Hali-laran-Dili, Segunda (01/04/2019).

Intensaun serbisu RHTO nian ne’e, Diretor haktuir, nudar esforsu oinsa atu re-integra inkluzaun ida iha seitor hotu atu ema ho defisiensia bele moris ho independente no dignu iha sosiedade Timor-Leste.

“Ami hein katak, Organizasaun sira hotu ne’ebé servisu ba ema defisiensia, ita nia Governu no parseiru relevante sira, sei tau konsiderasaun ba asunto ema ho defisiensia, la’os ona tempu atu hetan karidade, maibé fo oportunidade ida signifikativu sein diskriminasaun, atu kontribui ba dezevolvementu nasional”, Diretor esplika.


Diretor sublina, ema ho defisiensia atu hetan oportunidade, mak organizasaun sira presiza halo advokasia makas ba ita nia  Governu liu-liu Ministeriu Solidaridade Social no Inkluzaun  (MSSI) hodi bele integra asunto ema ho defisiensia iha sira nia programa, tanba ema ho defisiensia mós bele sai motivador no transformador.
Hau hanesan Diretor nafatin halo kolaborasaun ho organizasaun sira ne’ebé mak servisu iha area ida ne’e, tau iha planu hodi bele eleva asunto ne’e ba oin, tanba ema ho defisiensia mós iha direito hanesan ema laho defisiensia, trata sira balansu”, Diretor afirma.

Husu kona-ba planu, Diretor dehan, organizasaun ne’e iha ona planu asaun ba ema ho defisiensia ne’ebé asina ona husi Governu tinan 2014 to’o 2019. Atu prepara planu ba 2019 no 2023, organizasaun sira ne’ebé durante ne’e trata asuntu ema ho defisiensia, dadaun ne’e halo hela konsultasaun ba planu asaun atu bele asegura nafatin ema ho defisiensia.

Populasaun barak mak moris ho maginalizadu liu-liu ema ho defisiensia,  bazeia ba sensus 2015 total ema ho defisiensia iha timor hamutuk 38.118 ho pursentu 32. Hau fiar katak iha futuru ema vuneravel sira bele sente no goja direito hanesan”, Diretor optimista*


Reportajen: Madalena Da Costa