Thursday, 14 March 2019

VIII GOVERNU KONTINUA IMPLEMENTA POLITIKA DESENTRALIZASAUN

(Grace Media), Dili – Politika oitavu Governu konstitusional  liu husi Ministeriu Administrasaun Estatal (MAE) kontinua afirma pozisaun hodi implementa politika desentralizasaun poder ba munisipiu sira, objetivu hodi hakbesik serbisu ba povu iha baze.

Tuir Asistente tékniku Sekretariadu Apoiu Instalasaun Munisipiu (SAIM),  Salvador da Costa Pinto, hateten katak, VIII governu kontinua halo desentralizasaun, hodi hakbesik governasaun ba povu iha munisipiu sira.

“Oras ne’e, ita nia governu kontinua halo desentralizasaun iha ita nia rain, hodi hakbesik governasaun ba povu. Atu nune’e ita nia governu bele serbí ita nia komunidade ho lais no besik liu,” dehan Salvador ba jornalista iha Kaikoli-Dili, tersa (5/3/2019). 

Salvador hatutan, implementasaun desentralizasaun, Governu hahú kedas ona iha mandatu primeiru Governu to’o ohin loron. Agora VIII Governu kontinua nafatin, hodi hametin servisu sira nebé mak delega ona iha faze deskonsentrasaun administrativa. 

“Governu prepara faze tolu atu hari poder lokal iha timor, mak faze deskonsentrasaun administrativa, faze desentralizasaun administrativa institusional no faze desentralizasaun administrativa teritorial, ita nia governu, liu husi dekretu lei No. 3/2016, nebé agora altera tiha mai dekretu lei No. 9/2018, prepara faze 3 ba Desentralizasaun. Faze primeiru mak Deskonsentrasaun Administrativa, faze segundu hanaran Desentralizasaun Administrativa Institusional no faze ikus mak Desentralizasaun Administrativa Teritorial. No faze primeiru realiza tiha ona iha tinan 2016. No agora ita nia governu fo hela asistensia ba munisipius hodi ezekuta servisu nebé delega tiha ona ba munisipius.” Salvador akresenta.

Salvador sublina, servisu balu ne’ebé fo ba munisipiu sira, durante faze deskonsentrasaun, iha parte edukasaun nian mak hari no jere ensino pre-eskolar, hari no jere ensino rekorente inklui jere merenda eskolar iha munisipiu sira. Nune’e mos iha parte saude nian, munisipiu bele jere ona sentru saude no postu saude sira nebé mak ejiste iha munisipiu. Alende ne’e, iha parte agrikultura, asaun sosial, notariadu, bee no saneamentu, no mos servisu sira seluk delega ona ba munisipiu atu halo. No governu  sentral halo hela akompañamentu ba ezekuasaun servisu sira ne’e iha munisipius.

“Ita nia governu oras ne’e akompaña munisipiu sira, hodi tulun munisipiu sira iha parte ezekuasaun servisu sira nebé mak delega ona ba munisipius”, Salvador afirma.

Salvador tenik, tuir lei orgánika VIII Governu, MAE (Ministeriu Administrasaun Estatal) mak responsabiliza ba konsepsaun no ezekusaun programa desentralizasaun. No MAE iha mehi katak iha tinan 2021 to’o 2023 akontese ona eleisaun Munisipal, nune’e munisipiu sira bele hili rasik sira nia prezidente munisipal no hili mos sira nia assembleia munisipal. Iha momentu ne’ebá, mak desentralizasaun tama ona iha faze ikus, hanaran Poder Lokal. Momentu ne’ebá munisipiu sira bele rezolve rasik ona sira nia problema iha kada munisipiu.**

Reportajen : Aurelia Figueira